Yakie

Dzisiaj chciałbym porozmawiać z Wami o temacie, który jest często pomijany, a jednocześnie ma ogromne znaczenie dla naszego zdrowia psychicznego – przemoc emocjonalna. Często uważamy, że przemoc to tylko fizyczne znęcanie się, ale prawda jest taka, że przemoc emocjonalna może być równie destrukcyjna, jeśli nie bardziej. Jest to forma znęcania się, która może być trudna do wykrycia, ale jej skutki mogą być bardzo poważne dla naszej samooceny, zdrowia psychicznego i relacji z innymi.

Czym dokładnie jest przemoc emocjonalna? To próba odebrania drugiej osobie wolnej woli i kontroli nad nią poprzez słowa lub postępowanie, które oddziałują na jej emocje i decyzje. Może mieć miejsce w różnych relacjach, takich jak małżeństwo, rodzina, przyjaźń czy praca. Jej szkodliwe skutki obejmują dezorientację, strach, wstyd, desperację, obniżoną samoocenę i wiele innych negatywnych emocji. Warto zauważyć, że przemoc emocjonalna może być długotrwała i prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak lęki i depresja.

Definicja przemocy emocjonalnej

Przemoc emocjonalna to forma znęcania się, która może być równie destrukcyjna jak przemoc fizyczna. Polega ona na próbie odebrania drugiej osobie wolnej woli i kontroli poprzez słowa i postępowanie, które oddziałują na jej emocje i decyzje. Może występować w różnych relacjach, takich jak małżeństwo, rodzina, przyjaźń czy praca.

Osoby dokonujące przemocy emocjonalnej najczęściej spełniają kryteria zaburzenia osobowości antyspołecznej. Zaburzenie osobowości rozpoznajemy przez odmienność danej osoby w co najmniej dwóch z następujących obszarów:

• Procesy poznawcze: sposób postrzegania i interpretowania rzeczy, ludzi i wydarzeń.
• Formowanie postaw i wyobrażeń o sobie i o innych.
• Uczuciowość: zakres, intensywność reaktywność i dostosowanie poziomu wzbudzenia emocjonalnego.
• Panowanie nad impulsami oraz zaspokajanie potrzeb.
• Sposób odnoszenia się do innych oraz postępowanie w sytuacjach międzyludzkich (WHO).

Przemoc emocjonalna obejmuje wiele szkodliwych zachowań takich jak upokarzanie, poniżanie, krytykowanie, zastraszanie czy lekceważenie słowem. Jest to również wzbudzanie fałszywej nadziei, niedotrzymywanie obietnic oraz kontrola drugiej osoby.

Lista przemocowych zachowań jest bardzo długa, a każde z nich powoduje drastyczne obniżenie poczucia własnej wartości i pewności siebie, pogarsza jakość życia i może być czynnikiem wywołującym depresję.

Warto zaznaczyć, że „przemoc emocjonalna” pojawia się najczęściej w relacji bliskich osób, takich jak rodzice i dzieci. Jest to forma krzywdzenia emocjonalnego, która ma poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego ofiary. Przemoc ta może być trudna do wykrycia, ale jej szkodliwe skutki obejmują dezorientację, strach, wstyd, desperację oraz obniżoną samoocenę.

Przykłady przemocy emocjonalnej

Krytykowanie i wyśmiewanie ofiary

Przemoc emocjonalna może manifestować się poprzez krytykowanie i wyśmiewanie drugiej osoby. Osoba sprawcza używa obraźliwych słów, poniżających uwag i gestów, które mają na celu zranić emocjonalnie ofiarę. Przykładowe zachowania to:

• Używanie obraźliwych słów i wyzwisk wobec ofiary.
• Wyśmiewanie jej wyglądu, umiejętności czy poglądów.
• Krytykowanie każdego aspektu życia ofiary.

Te działania powodują drastyczne obniżenie poczucia własnej wartości u osoby doświadczającej przemocy emocjonalnej. Ofiara może czuć się upokorzona, zawstydzona i bezradna.

Manipulowanie i zastraszanie

Manipulacja i zastraszanie są innymi przykładami przemocy emocjonalnej. Osoba sprawcza dąży do przejęcia kontroli nad drugim człowiekiem poprzez różne manipulacyjne techniki. Oto kilka przykładów:

• Zastraszanie słowne: groźby fizycznego lub emocjonalnego uszkodzenia.
• Manipulowanie uczuciami: wprowadzanie ofiary w stan strachu, winy lub zależności emocjonalnej.
• Kontrola: ograniczanie wolności i niezależności ofiary, np. kontrola finansów, kontaktów z innymi ludźmi czy decyzji życiowych.

Te zachowania mają na celu podporządkowanie drugiej osoby oraz odebranie jej wolnej woli i kontroli nad swoim życiem. Powodują one ogromny stres i niewłaściwe relacje z innymi ludźmi.

Przemoc emocjonalna może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego ofiary. Wpływa ona negatywnie na samoocenę, powoduje lęki, depresję oraz inne problemy emocjonalne. Jest ważne, aby rozpoznać te zachowania i szukać wsparcia oraz pomocy w takich sytuacjach.

Skutki przemocy emocjonalnej

Problemy emocjonalne

Przemoc emocjonalna może prowadzić do poważnych problemów emocjonalnych u ofiar. Często doświadczają one dezorientacji, strachu, wstydu i desperacji. W rezultacie ich samoocena jest obniżona, a mogą również pojawić się lęki i depresja. Przemoc emocjonalna może mieć długotrwałe konsekwencje dla zdrowia psychicznego ofiary.

Jak rozpoznać przemoc emocjonalną?

Zmiany w zachowaniu ofiary

• Ofiara staje się bardziej wycofana i unika kontaktu społecznego.
• Może pojawić się nadmierna nerwowość lub lęk.
• Zauważalne są nagłe zmiany nastroju, często występuje smutek lub płacz.
• Osoba może wykazywać objawy depresji, takie jak utrata zainteresowań czy brak energii.
• Mogą występować problemy ze snem, takie jak bezsenność lub koszmary senn

Jak ochronić się przed przemocą emocjonalną?

Ustalenie granic i wyrażanie siebie

Pierwszym krokiem w obronie przed przemocą emocjonalną jest ustalenie swoich granic i konsekwentne ich egzekwowanie. Ważne jest, abyśmy zdawali sobie sprawę z naszych praw i nie godzili się na zachowania, które nas ranią i poniżają. Musimy być gotowi verbalizować naszą niezgodę wobec takiego postępowania i stanowczo wyrażać swoje uczucia.

Jak pomóc ofiarom przemocy emocjonalnej?

W artykule omawiałam przemoc emocjonalną, jej szkodliwe skutki dla zdrowia psychicznego oraz sposoby rozpoznawania. Teraz, chciałabym podzielić się kilkoma wskazówkami, jak pomóc ofiarom przemocy emocjonalnej.

Po pierwsze, najważniejsze jest wsparcie i empatia. Ofiary przemocy emocjonalnej często czują się osamotnione i bezsilne. Dlatego ważne jest, aby okazywać im zrozumienie, słuchać ich i dawać im poczucie bezpieczeństwa. Pokażmy ofiarom, że są ważne i że nie są same.

Po drugie, zachęćmy ofiary do szukania pomocy profesjonalnej. Terapia może być niezwykle pomocna w procesie zdrowienia po przemocy emocjonalnej. Psycholog lub terapeuta może pomóc ofiarom zrozumieć i przepracować swoje emocje, nauczyć się radzenia sobie z traumą i zbudować zdrowe relacje.